Kan je ISO te hoog zijn?
Kan je ISO te hoog zijn? Ja, dat kan. Een te hoge ISO als dat niet nodig is, is, eh, niet nodig.Maar wanneer is het nu wel nodig om je ISO omhoog te zetten? In dit artikel leg ik je uit hoe ik er over denk.
In de cursussen die ik verzorg zie ik dat er veel mensen ‘vrees’ hebben om hun ISO omhoog te doen. Dat heeft als resultaat dat men (te) vaak met een (te) lange sluitertijd foto’s maakt. Ik ga je verklappen wat mijn ISO instellingen zijn, waarom ze zo zijn en hoe je kan voorkomen dat je te veel ruis krijgt (of waarom je je daar niet druk om moet maken).
Ik maakte deze foto in New York. In oktober 2015, midden op de dag bij redelijk zonnig weer. Toch stonden we tussen de hoge gebouwen en dus in de schaduw. Bij zonnig weer in de wintermaanden gebruik ik een basis-ISO van 400. Er is gewoon een stuk minder licht dan in de zomerperiode. Omdat ik in dit geval een sluitertijd wilde hebben van 1/200 en een diafragma van f/8,0. Het diafragma wilde ik op f/8,0 hebben om zo een mooie grote scherpte-diepte te krijgen bij het objectief dat ik gebruikte (24mm). Om de belichting goed te krijgen moest ik door deze instellingen naar een ISO van 1600.
ISO 1600 is best wel hoog, zeker overdag. Maar schaadt het de foto nu? Laten we eens in detail kijken.
Als eerste de foto zoals die hierboven staat. Dit is een ietwat gesneden foto waar ik in Lightroom de schaduwen wat lichter heb gemaakt, wat helderheid heb toegevoegd en de ruis wat heb onderdrukt. Ik heb vervolgens de foto verkleind naar 1200 pixels:
met ruisonderdrukking
zonder ruisonderdrukking
Pixelpeeping
Maar zullen veel mensen nu zeggen, dat is niet eerlijk. Ruis moet je bekijken op 100%. Dat gaan we dus doen. We gaan de boel vergroten naar 100% en kijken dan weer naar het verschil:
Eerst met de ruisonderdukking uit, dus je ziet de ruis zoals die uit de camera komt:
1:1 zonder ruisonderdrukking
1:1 met ruisonderdrukking
Sceptici zullen nu zeggen dat er nog steeds wel ruis zichtbaar is. En dat klopt. Het is zeker geen cleane ruisvrije foto. Als ik dat had gewild, dan had ik naar ISO 100 of 200 moeten gaan. dat had in deze foto echter ingehouden dat mijn sluitertijd drastisch toegenomen zou zijn, met als resultaat waarschijnlijk een bewogen foto. Of ik had mijn diafragma open moeten zetten met als resultaat wederom onscherpe gedeeltes door de kleinere scherpte-diepte.
Hoe groot bekijk je de foto?
Het is goed om je foto groot te bekijken als je kijkt hoeveel ruis er in je foto zit. Maar realiseer je wel dat je op dat moment naar een geweldig grote foto zit te kijken.Mijn scherm waar ik de foto’s bewerk is maar liefst 60cm breed en 34 cm hoog. Als ik de foto dus op vol formaat op het scherm zet, kijk ik naar een foto van 60×34 cm! En als ik 1:1 uitvergroot dan kijk ik naar een foto van bijna 120cm breed. Hoe vaak hebben jullie een foto zo groot afgedrukt?
De meeste foto’s worden eigenlijk niet groter afgedrukt dan A3 formaat, dus rond de 40×30 cm. En er is een vuistregel voor kijken naar grote afdrukken. Je neemt dan de afstand van de diagonaal van de afbeelding. In het voorbeeld van de foto van 40×30 cm dus 50cm (ken je hem nog, Pythagoras?). Bij mijn scherm van 60×34 cm zou ik dus een kijkafstand in acht moeten nemen van rond de 70cm.
Dus, neem de proef op de som en laat eens een foto op een groot formaat afdrukken bij een goede afdrukcentrale. Of neem eens wat meer afstand van je scherm…
Wanneer krijg je nu wel last van die hoge ISO?
Bij een foto die te donker is krijg je last van meer ruis. Waarom? omdat je die foto lichter moet gaan maken. En een foto lichter maken is eigenlijk de ISO verhogen… Ik heb dat uitgelegd in een filmpje dat je hier kan bekijken. Als je dus start met ISO 800 en je moet je foto lichter maken, dan zit je al snel op een ISO die vergelijkbaar is met ISO 3200…. Een te lage ISO geeft je dus pas echt ruisproblemen….
Verschillende camera’s geven verschillende ruisniveaus
Dat is nu eenmaal zo. Globaal kan je zeggen dat een nieuwere camera beter presteert in minder ruis. Maar ook dat een camera met een grotere sensor minder ruis heeft dan een camera met een kleine sensor. Dat heeft simpelweg te maken met het fysieke formaat van een pixel op die sensor. Hoe kleiner die is, hoe minder licht er op valt en hoe meer dat licht versterkt moet worden waardoor je dus meer ruis krijgt.
Daarom zal een compactcamera wat sneller meer ruis krijgen dan een spiegelreflex camera. En een fullframe spiegelreflex heeft een grotere sensor dan een APS-C spiegelreflex.
Je snapt dan ook dat de inimini sensoren van een smartphone hele kleine pixels hebben die veel ruis geven bij een hoge ISO. Ik fotografeer graag met mijn mobiel, maar weet dat de foto’s een stuk minder worden als de camera de ISO omhoog doet (bij weinig licht).
Moet ik dan een nieuwe(re) camera kopen?
Het is dé truc om je nog meer spullen te laten kopen. Je volgende camera is altijd beter, sneller en mooier. Maar denk goed na waar je je geld aan uit geeft. Misschien kan je best nog wel even toe met de camera die je nu hebt. Ruis in je foto is zeker niet dé reden om je camera een upgrade te geven!
Kan je ISO te hoog zijn?
Dan komen we op de eigenlijke vraag. Ja, je ISO kan te hoog zijn. Als je bijvoorbeeld wilt fotograferen met lange sluitertijden dan is het goed om je ISO erg laag te zetten. Maar vaker zie ik dat een ISO eigenlijk te laag was. Daarom is mijn gezegde ook: Zet je ISO zo laag als kan, maar zo hoog als moet. EN je zal versteld staan in hoeverre de auto-ISO van je camera je daar bij kan helpen!
Meer artikelen over ISO en ruis:
ISO vs Ruis uitgelegd
Voorkomen van ruis in je foto
Automatisch ISO instellen (of niet?)
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen